Opmerkzaamheid en verwondering: een sleutel tot onthaasten en mentaal welzijn

We haasten ons door de dagen, rennen van taak naar taak, terwijl de wereld vol kleine wonderen zit. Hoe vaak sta je écht stil bij wat je ziet? De schaduw van een boom op de gevel, het spel van het licht door de bladeren, de minieme details van een bloem langs de weg. We lopen eraan voorbij, zonder ze op te merken. Maar wat als net deze kleine dingen een manier zijn om te onthaasten en je mentale welzijn te versterken?

Waarom opmerkzaamheid belangrijk is

Opmerkzaamheid—de kunst van bewust waarnemen—helpt ons om te vertragen en dieper te verbinden met het moment. Stel je voor: je begint de dag gehaast, gedachten razen door je hoofd. Maar je besluit even stil te staan en bewust om je heen te kijken. Je merkt hoe het ochtendlicht door het raam valt, hoe de geur van koffie zich verspreidt, hoe een vogel even op de vensterbank landt. Opeens vertraagt je ademhaling, voel je meer ruimte in je hoofd en ervaar je een subtiele rust. Dit is de impact van opmerkzaamheid: kleine momenten die je helpen om uit de automatische piloot te stappen en echt aanwezig te zijn. Onderzoek toont aan dat mensen die zich regelmatig verwonderen minder stress ervaren en meer weerbaarheid ontwikkelen. Het brein krijgt even een pauze van de constante stroom aan gedachten, plannen en verantwoordelijkheden.

In een wereld waarin productiviteit vaak voorrang krijgt, lijkt het vreemd om je aandacht te richten op iets ogenschijnlijk ‘nutteloos’ zoals de kleur van de lucht of de textuur van een muur. Toch zit daar net de kracht: het dwingt je om aanwezig te zijn, uit je hoofd te komen en met frisse ogen naar de wereld te kijken.

Opmerkzaamheid en creativiteit: een gouden duo

Creativiteit begint bij zien. Niet alleen met je ogen, maar ook met je gevoel, met nieuwsgierigheid. Een kunstenaar kijkt niet naar een boom, maar ziet vormen, patronen en kleuren die anderen missen. Een kind ziet niet gewoon een plas water, maar een zee vol avonturen. Opmerkzaamheid is de brandstof voor verbeelding.

Bij Creanaut werken we met creatieve mindfulness om deze aandacht te versterken. Zo vertelde een deelnemer onlangs hoe ze na een workshop haar dagelijkse wandelingen anders beleefde: “Ik liep altijd gehaast, verzonken in mijn gedachten. Maar sinds de workshop let ik op kleine details: hoe het licht op de stoeptegels valt, hoe de wind speelt met de bladeren. Het brengt me rust en helpt me om mijn hoofd leeg te maken.” In de workshops leren volwassenen én kinderen via kunst en speelse experimenten hun waarneming te verruimen. Niet om ‘mooie’ dingen te maken, maar om de wereld bewuster te ervaren en te ontdekken hoe kunst je kan helpen om te onthaasten. In de workshops leren volwassenen én kinderen hoe ze via kunst en speelse experimenten hun waarneming kunnen verruimen.

Doorbreek de eentonigheid en ontdek het nieuwe in het bekende

Vaak ervaren we sleur omdat we vastzitten in gewoontes. Ons brein zoekt automatisch naar herkenbaarheid en efficiëntie, waardoor we steeds minder bewust waarnemen. Wat als je jezelf uitnodigt om dingen anders te doen? Een paar speelse manieren om je opmerkzaamheid te trainen:

• Speel met perspectief: Kijk eens bewust naar alledaagse voorwerpen alsof je ze voor het eerst ziet. Welke details vallen op? Wat verandert als je ze van heel dichtbij of juist van veraf bekijkt?

• Verander je routine: Neem een andere route naar je werk of school, ontbijt eens op een andere plek in huis, wissel van zitplaats aan tafel. Kleine verschuivingen zorgen voor frisse waarnemingen.

• Maak een speelse observatieopdracht: Trek een willekeurig voorwerp uit je tas of huis en bedenk minstens vijf nieuwe manieren waarop je het zou kunnen gebruiken. Dit helpt je om je creatieve brein te activeren.

• Vier je vragen: Kleine kinderen stellen eindeloos veel vragen. Wat als je zelf opnieuw een nieuwsgierige houding aanneemt? Schrijf elke dag drie vragen op waar je nieuwsgierig naar bent, zonder direct een antwoord te zoeken.

Verwondering als anker in je dagelijks leven

Wat als je een moment per dag inbouwt om bewust iets nieuws te zien? Dit kan een ritueel worden, een manier om je brein een speelse pauze te geven. Een paar ideeën:

• Kijk omhoog: Wat gebeurt er in de lucht? Hoe spelen wolken en licht samen?

• Focus op details: Welke texturen, patronen of reflecties zie je op onverwachte plekken?

• Luister anders: Welke geluiden hoor je als je een minuut stil bent?

• Maak een verwonderingsdagboek: Noteer elke dag een klein moment dat je opviel. Dit helpt je om patronen te herkennen en dankbaarheid te cultiveren.

In de workshops bij Creanaut duiken we dieper in deze manier van kijken en ervaren. We gebruiken kunst en speelse opdrachten om je te helpen uit je hoofd te zakken en meer in het moment te zijn. Of je nu intuïtief schildert, collageert of een eigen verwonderingsdagboek bijhoudt—het gaat niet om het resultaat, maar om het proces van zien, voelen en ontdekken.

Doe mee: een uitnodiging tot opmerkzaamheid

Wil je zelf experimenteren met opmerkzaamheid? Voor deze maand daag ik je uit om op zoek te gaan naar de kleinste bloemen die je kunt vinden. Kijk in het gras, tussen de stoeptegels, op onverwachte plekken. Welke kleuren, vormen en structuren vallen je op? Wat roept het bij je op? Maak er een foto van, schets het, of schrijf een korte reflectie.

💡 Wil je meer ontdekken? Schrijf je in voor mijn Gouden Aantekeningen en ontvang elke 14 dagen inspiratie om bewuster te leven en creativiteit als zelfzorg in te zetten. Of boek een workshop en ervaar zelf hoe kunst en mindfulness je kunnen helpen onthaasten en verbinden.

Wat heb jij vandaag bewust opgemerkt? Deel het hieronder!