Praktijk voor mentaal welzijn en creativiteit
Hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit: creativiteit en kunst helen en transformeren
Hoogbegaafdheid en ik
Op een regenachtige maandagavond zat ik, uitgeput na een lange dag, met een pen in mijn hand en een leeg schrift voor me. Ondanks mijn intellectuele capaciteiten en gevoeligheid, voelde ik me vaak verloren en gefrustreerd. Ik had verschillende banen, maar zat vaak in functies onder mijn niveau, waardoor ik me niet voldoende uitgedaagd voelde. Tegelijkertijd had ik hoge verwachtingen van mijn collega’s, wat vaak leidde tot onbegrip en frustratie. Dit onvermogen om mijn volledige potentieel te benutten, gecombineerd met de onuitgesproken teleurstellingen, dreef me uiteindelijk naar een depressie en bore-out tegelijk. Ik was volledig de zin van mijn leven kwijt, opnieuw kwijt.
Dit markeerde het begin van mijn reis naar herstel, een reis waarin creativiteit en zingeving centraal kwamen te staan en die leidde tot de oprichting van mijn praktijk voor mentaal welzijn en creativiteit: Creanaut. In deze blog deel ik mijn verhaal en laat ik zien hoe creativiteit een sleutelrol speelde in mijn herstelproces, en hoe het ook anderen kan helpen om hun weg te vinden naar balans en zingeving.
De Unieke Mix: Hoogbegaafdheid en Hoogsensitiviteit
Wat is Hoogbegaafdheid en Hoogsensitiviteit?
Hoogbegaafdheid wordt vaak geassocieerd met een hoge intelligentie, maar het gaat verder dan dat. Het omvat ook een intense nieuwsgierigheid, een groot analytisch vermogen, en vaak een diep gevoel van rechtvaardigheid. Hoogsensitiviteit, aan de andere kant, verwijst naar een verhoogde gevoeligheid voor externe prikkels, waarbij men subtiele nuances in de omgeving sterker waarneemt en emoties dieper ervaart.
De synergie van hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit
Wanneer hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit samenkomen, ontstaat er een krachtige, maar complexe dynamiek. Deze eigenschappen kunnen elkaar versterken, wat kan leiden tot diepe inzichten en een rijke innerlijke belevingswereld. Maar deze combinatie kan ook resulteren in uitdagingen, zoals overprikkeling door intense emoties en onderstimulering door een gebrek aan uitdaging, wat het risico op burn-out of bore-out vergroot.
Overprikkeling en onderstimulering: De uitdagingen voor hoogbegaafden
Burn-out en bore-out en hoogbegaafdheid
De unieke combinatie van hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit kan leiden tot twee extremen: burn-out en bore-out. Burn-out ontstaat vaak door overprikkeling, wanneer iemand te veel hooi op zijn vork neemt en geen tijd neemt om te herstellen. Bore-out, daarentegen, treedt op bij onderstimulering, wanneer iemand zich niet uitgedaagd voelt en hierdoor apathisch en onverschillig wordt. Beide toestanden kunnen verwoestende gevolgen hebben voor de mentale en fysieke gezondheid, en leiden vaak tot langdurige herstelperiodes. Hier lees je mijn log over burn-out voorkomen.
De Invloed van omgeving en maatschappelijke verwachtingen
De omgeving waarin hoogbegaafden opgroeien en werken, speelt een cruciale rol in hun welzijn en creativiteit. Een omgeving die niet aansluit bij hun behoeften, kan bijdragen aan gevoelens van vervreemding en onbegrip. Daarnaast speelt de maatschappelijke druk om te presteren en de zoektocht naar perfectie vaak een destructieve rol. Deze factoren kunnen de kans op burn-out vergroten en de creativiteit verstikken.
Creativiteit als bron van herstel en transformatie
Kunst en reativiteit: een weg naar zelfontdekking
Creëren en creatief denken waren voor mij een uitlaatklep om de intense emoties en stress die gepaard gingen met mijn hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit. Door te schrijven ontdekte ik niet alleen een manier om mijn gevoelens te uiten, maar ook een pad naar zelfontdekking en zingeving. Mijn nieuwsgierigheid naar creativiteit en kunst werd opnieuw aangewakkerd, en ik ontdekte dat creativiteit niet alleen een hobby was, maar een essentieel onderdeel van mijn welzijn.
Creativiteit en het brein: wetenschappelijke inzichten
Neurowetenschappelijk onderzoek ondersteunt wat ik zelf heb ervaren: creatieve activiteiten hebben een positief effect op de hersenen. Creativiteit stimuleert de prefrontale cortex, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor planning, besluitvorming en sociaal gedrag. Bovendien bevordert creativiteit de productie van dopamine, een neurotransmitter die geassocieerd wordt met beloning en motivatie. Dit kan helpen om negatieve gedachten te verminderen en een gevoel van welzijn te bevorderen.
Creativiteit en het Delphi-model
Het Delphi-model, ontwikkeld door Noks Nauta en Rianne van de Ven, richt zich op de unieke behoeften van hoogbegaafden en biedt een kader voor persoonlijke groei. Creativiteit speelt een centrale rol in dit model, omdat het een middel is om jezelf beter te leren kennen en je talenten te ontwikkelen. In mijn praktijk, Creanaut, heb ik creativiteit geïntegreerd als kernwaarde in mijn therapie- en coachingsmethoden. Door creativiteit centraal te stellen, kunnen hoogbegaafden hun eigen weg vinden naar zelfverwezenlijking en balans.
‘The Artist’s Way’ van Julia Cameron: Een pad naar zelfontdekking
Over de methode, the artist’s way
‘The Artist’s Way’ van Julia Cameron is een twaalf weken durend programma dat gericht is op het herstellen en bevorderen van creativiteit. De methode bestaat uit drie hoofdelementen: ochtendpagina’s, kunstdates en artiestenverenigingen.
- Ochtendpagina’s: Elke ochtend schrijf je drie pagina’s vol met gedachten, zonder censuur. Dit helpt om je geest te legen en je creativiteit te bevrijden.
- Kunstdates: Wekelijks plan je een moment voor jezelf om iets leuks en creatiefs te doen. Dit voedt je innerlijke artiest en brengt je in contact met je speelse kant.
- Samenkomen met gelijkgestemden: Dit zijn groepen waar je kan uitwisselen
- Wandelen of bewegen: In haar tweede boek voegt ze er ook nog wandelen aan toe
Relevantie voor hoogbegaafden en hoogsensitieven
Voor mij was ‘The Artist’s Way’ een krachtig instrument om weer in contact te komen met mijn creatieve kern en de balans te herstellen tussen mijn intellectuele en emotionele leven. De methodische aanpak bood structuur in mijn vaak chaotische innerlijke wereld en moedigde me aan tot zelfontdekking en zelfexpressie. Door het schrijven van ochtendpagina’s vond ik mijn nieuwsgierigheid naar kunst en creativiteit terug, en deze ontdekkingen brachten me uiteindelijk tot het oprichten van Creanaut, waar ik nu werk als creatief therapeut en coach.
Creatieve Groepstrajecten: ondersteuning en gelijkgestemden
Samen in dialoog met creativiteit, je innerlijke wereld en met gelijkgestemden
Creativiteit bloeit vaak het best in een ondersteunende omgeving, waar je samen met anderen kunt werken aan je persoonlijke groei. Bij Creanaut bied ik groepstrajecten aan waarin je samen met gelijkgestemden op een veilige manier dieper in je creatieve proces kunt duiken. Door middel van creatieve ACT-therapie, creatieve coaching en art-based coaching, krijg je de kans om jezelf te herontdekken en te groeien in een gemeenschap die je begrijpt en steunt.
Een duwtje in je rug
In deze groepstrajecten krijg je niet alleen de kans om je creativiteit te verkennen, maar ook om concrete stappen te zetten naar herstel en persoonlijke ontwikkeling. Samen met anderen werk je aan veranderingsprocessen die verder gaan dan het oppervlakkige, ondersteund door coachvragen die je uitdagen om dieper en breder na te denken over je eigen proces.
Creatieve technieken om te ontstressen
Oefeningen voor het Dagelijks Leven
Creativiteit kan een krachtig hulpmiddel zijn voor stressreductie. Hier zijn enkele concrete technieken die ik heb geïntegreerd in mijn praktijk en die ook voor jou nuttig kunnen zijn:
- Mindful Tekenen: Pak een schetsboek en teken zonder doel of oordeel. Laat je hand bewegen zonder na te denken over het eindresultaat.
- Dagelijkse Schrijfopdrachten: Schrijf elke dag over een specifiek thema, zoals dankbaarheid of dromen, om je geest te kalmeren en je creativiteit te stimuleren.
- Collage Maken: Verzamel afbeeldingen die je inspireren en maak een collage. Dit visuele dagboek helpt om je gedachten te ordenen en nieuwe inzichten te verkrijgen. Hier ga ik uitgebreid op in in mijn log over ontstressen, die lees je hier.
Het belang van een ondersteunende gemeenschap
Gelijkgestemden vinden, niet steeds gemakkelijk voor hoogbegaafden en neurodivergente personen
Het vinden van een gemeenschap van gelijkgestemden kan enorm helpen bij het omgaan met de uitdagingen van hoogbegaafdheid en hoogsensitiviteit. Door deel te nemen aan creatieve workshops, schrijfgroepen of kunstverenigingen, kun je niet alleen je creativiteit voeden, maar ook steun vinden bij mensen die dezelfde uitdagingen begrijpen.
Succesverhaal: Mijn eigen reis
Mijn eigen ervaring met ‘The Artist’s Way’ bracht me terug naar mijn passie voor creativiteit en kunst. Door ochtendpagina’s te schrijven, ontdekte ik weer mijn nieuwsgierigheid naar creativiteit en begon ik dieper na te denken over hoe ik mijn talenten kon inzetten om zinvol werk te doen. Dit leidde uiteindelijk tot de oprichting van Creanaut, waar ik nu anderen help om hun creatieve potentieel te ontketenen en hun weg te vinden naar persoonlijke groei en welzijn.
Bij Creanaut ontdek je niet alleen de helende kracht van creativiteit, maar vind je ook een gemeenschap van gelijkgestemden die samen met jou deze reis willen maken. Of je nu worstelt met burn-out, bore-out, of gewoon op zoek bent naar meer zingeving, de creatieve technieken en groepstrajecten bij Creanaut bieden je de ondersteuning die je nodig hebt om te bloeien.